Consumenten zijn het jaar 2016 in mineur begonnen. Zowel het vertrouwen in de economie als het vertrouwen in de arbeidsmarkt daalde. Over de staat van de economie zijn consumenten nu weer net zo somber als afgelopen zomer. Het arbeidsmarktsentiment daalde zelfs naar het niveau van bijna een jaar terug. Dat blijkt uit de ING Vraag van Vandaag onder gemiddeld 54.200 respondenten per dag. Men gaat uit van een tijdelijke dip: de vooruitzichten voor de Nederlandse economie zijn juist gunstig.
Vertrouwen in economie gedaald
Het vertrouwen
van consumenten in de economie is in januari behoorlijk gedaald. Vorige maand
hielden optimisten en pessimisten elkaar nog in evenwicht, maar nu hebben de
pessimisten duidelijk de overhand. Het saldo – gecorrigeerd voor
seizoensinvloeden – komt uit op -5. Dat is het laagste niveau sinds vorige
zomer. In de eerste helft van 2015 was er nog sprake van een sterk opgaande
trend. Na stabilisering in de tweede helft van dat jaar, begint 2016 nu dus met
een sterke daling. Eén van de verklaringen voor het dalende vertrouwen zijn de
dalende beurskoersen. De koersen staan wereldwijd onder druk omdat beleggers
zich zorgen maken om de Chinese economie, de lage olieprijs en de
vooruitzichten voor de wereldeconomie als geheel. Hoewel de vooruitzichten voor
de Nederlandse economie juist gunstig zijn, lijken deze wereldwijde
ontwikkelingen via de aandelenbeurs ook bij ons hun sporen na te laten.
Vertrouwen in arbeidsmarkt
gedaald
Ook het
arbeidsmarktsentiment is minder positief dan in voorgaande maanden. Er wordt
aangeven dat ze de arbeidsmarktsituatie voor werknemers zien verslechteren. Ook
zien ze de werkloosheid om zich heen oplopen. Beide indicatoren zijn
teruggevallen tot het niveau van begin 2015. De afgelopen weken hebben veel
consumenten waarschijnlijk de berichten zien langskomen over faillissementen
van bekende winkelketens, zoals V&D, drogisterijketen DA en schoenengigant
Macintosh (bekend van Manfield, Dolcis en Invito). Mogelijk staan hierdoor de
banen van duizenden werknemers op de tocht en heeft deze ontwikkeling het
arbeidsmarktsentiment negatief beïnvloed.
Nog altijd herstel op
arbeidsmarkt
Tegenover
baanverlies bij grote faillissementen, waar recent veel aandacht voor was,
staan echter ook veel nieuw gecreëerde banen. Deze baancreatie staat vaak veel
minder in de directe belangstelling. Toch duiden de meest recente cijfers nog
altijd op herstel van de arbeidsmarkt: in het derde kwartaal van 2015 groeide
de werkgelegenheid opnieuw en steeg het aantal openstaande vacatures tot het
hoogste niveau in vier jaar tijd. Bijna 140 duizend werklozen vonden een baan,
tegen zo’n 100 duizend mensen die hun baan verloren en werkloos werden. Sinds
de eerste helft van 2014 overstijgt het aantal baanvinders het aantal
baanverliezers.
Tijdelijke dip of voorbode van
erger?
Wanneer het
vertrouwen van consumenten langere tijd zou dalen, kan dat een voorbode zijn
van nieuwe economische tegenwind. Maar zover is het nog lang niet. Men verwacht
dat er sprake is van een tijdelijk dip, veroorzaakt door een samenloop van
zorgwekkende berichten in de media over binnenlandse en wereldwijde
ontwikkelingen. Toch zijn de economische vooruitzichten voor Nederland juist
behoorlijk positief. Met stijgende koopkracht, aantrekkende werkgelegenheid en
herstellende huizenprijzen in het verschiet, zal de consument het hoofd daarom
vermoedelijk snel weer oprichten.
Bron: ING
